Góc chia sẻ
Bật mí cách học tiếng Trung cho người mới bắt đầu hiệu quả
Học tiếng Trung, đặc biệt là tiếng Trung thương mại, đang trở thành một xu hướng không thể bỏ qua trong thời đại toàn cầu hóa. Việc nắm vững ngôn ngữ này không chỉ mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng mở mà còn giúp bạn khám phá một nền văn hóa lâu đời và sâu sắc. Vậy làm thế nào để bắt đầu học tiếng Trung một cách hiệu quả? Bác Nhã Books sẽ chia sẻ những kinh nghiệm và mẹo nhỏ giúp bạn chinh phục ngôn ngữ này nhanh chóng và hiệu quả qua bài viết dưới đây.
1. Lợi thế khi biết tiếng Trung là gì?
– Cơ hội việc làm: Trong thời đại hội nhập giao lưu kinh tế phát triển, việc biết thêm một ngôn ngữ mới mang lại rất nhiều lợi thế trong công việc lẫn cuộc sống cá nhân. Thế giới hiện nay, có hơn 1,4 tỷ người nói tiếng Trung, nó đã trở thành ngôn ngữ phổ biến trên toàn cầu, việc biết thêm ngôn ngữ Trung sẽ mở ra cơ hội kết nối kinh tế thương mại. Đồng thời, Trung Quốc còn là một trong những cường quốc hàng đầu thế giới với tốc độ phát triển kinh tế mạnh mẽ. Các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng mở rộng ra toàn cầu, điều này đồng nghĩa với việc nếu biết thêm ngôn ngữ Trung sẽ mở rộng cơ hội việc làm trong các ngành nghề như thương mại, logistics, sản xuất, và công nghệ.
– Học tập và du học: Học thêm tiếng Trung không chỉ đơn thuần là việc trang bị một ngôn ngữ mới mà còn là cánh cửa mở ra những cơ hội vô cùng hấp dẫn tại đất nước tỷ dân. Việc thành thạo tiếng Trung sẽ giúp bạn dễ dàng hòa nhập vào môi trường học tập và làm việc tại đây. Đối với học sinh, sở hữu chứng chỉ tiếng trung HSK 3 sẽ được miễn thi ngoại ngữ khi tốt nghiệp cấp 3 và nhận điểm 10 cho môn ngoại ngữ. Ngoài ra, điểm HSK còn được để xét tuyển vào một số trường đại học trong nước. Về cơ hội du học, biết tiếng Trung giúp tăng khả năng nhận học bổng toàn phần và bán phần do chính phủ Trung Quốc cấp. Chẳng hạn như các học bổng Chinese Government Scholarship (CSC) sẽ thường yêu cầu hoặc ưu tiên những ứng của viên có trình độ tiếng Trung cao. Lợi thế có chứng chỉ tiếng Trung mở ra cơ hội du học và hỗ trợ tài chính hấp dẫn từ phía Trung Quốc.
– Văn hoá: Ngoài ra, học tiếng Trung sẽ giúp bạn hiểu thêm về nền văn hoá và phong tục tập quán của những người bản xứ Trung Quốc. Điều này, không chỉ giúp bạn phát triển thêm kỹ năng ngôn ngữ mà còn hiểu thêm về văn hoá và phong cách làm việc của người Trung Quốc.
– Du lịch: Việc học tiếng Trung cũng rất có lợi khi bạn đi du lịch, khám phá các danh lam thắng cảnh và trải nghiệm văn hoá nước này cũng như các quốc gia có cộng đồng người Hoa sinh sống.
2. Lựa chọn tài liệu học tập phù hợp
Bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất trong việc bắt đầu học tiếng Trung đó chính là làm sao lựa chọn được giáo trình và tài liệu học tiếng Trung phù hợp. Đối với những người mới bắt đầu học tiếng Trung, Bác Nhã gợi ý cho bạn một số giáo trình/tài liệu học Hán Ngữ phổ biến hiện nay, giúp bạn đẩy nhanh và đảm bảo hiệu quả trong học tập:
– Giáo trình hán ngữ Msutong: Đây là bộ giáo trình mới nhất hiện nay, bao gồm 12 cuốn được chia thành 3 cấp độ từ sơ cấp, trung cấp đến cao cấp. Kiến thức trong mỗi cấp độ sẽ được gói gọn trong 4 cũ. Giáo trình chứa nhiều nội dung gần gũi, hấp dẫn liên quan đến cuộc sống và các yếu tố văn hoá của đất nước tỷ dân được biên soạn bởi các giáo sư đầu ngành Đại học Phúc Đán. Mỗi bài học đều có cấu trúc rõ ràng bao gồm từ vựng, ngữ pháp và các bài tập giao tiếp, giúp người học dễ dàng nắm bắt và ứng dụng kiến thức và thực tiễn.
– Giáo trình HSK tiêu chuẩn (HSK 标准教程): Bộ giáo trình được nghiên cứu, biên soạn bởi Tổ chức khảo thí tiếng Trung Quốc tế (CTI) và phát hành bởi Nhà xuất bản Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, chủ biên là GS.TS Khương Lệ Bình. Bộ giáo trình gồm có 6 cấp độ tương đương với 06 cấp độ thi của HSK đến thời điểm hiện tại:
+ HSK 1 – 3: Mỗi cấp sẽ có 1 quyển giáo trình, 1 sách bài tập.
+ HSK 4 – 6: Mỗi cấp sẽ có 2 quyển giáo trình (thượng và hạ) tương ứng với 2 quyển bài tập (thượng và hạ).
+ Ưu điểm của bộ giáo trình tiêu chuẩn HSK là kiến thức, bài tập bám sát với từng cấp độ của đề thi HSK thực tế.
– Giáo trình hán ngữ Boya: Là bộ giáo trình được các giảng viên đầu ngành tiếng Trung biên dịch do NXB Đại học Bắc Kinh xuất bản. Bộ giáo trình có tất cả 6 quyển, gồm 2 cấp (sơ cấp và trung cấp I, II) mỗi cấp có 2 quyển. Giáo trình hán ngữ Boya cung cấp từ vựng, ngữ pháp và bài tập bổ sung đầy đủ, chi tiết hơn so với giáo trình Hán ngữ 6 cuốn.
Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thêm kiến thức của mình thông qua:.
– Ứng dụng học tiếng Trung như Duolingo, HelloChinese, hay Memrise giúp bạn học tiếng Trung qua các bài học ngắn gọn, dễ tiếp thu.
– Video và podcast: Các video học tiếng Trung trên YouTube hoặc podcast tiếng Trung là tài nguyên phong phú giúp bạn luyện nghe và phát âm hàng ngày.
3. Xây dựng lộ trình học tiếng Trung hiệu quả
Để học tiếng Trung hiệu quả, người mới bắt đầu cần xây dựng một lộ trình học cụ thể, chi tiết và phù hợp với khả năng, thời gian học của bản thân. Một lộ trình học tốt sẽ giúp bạn định hướng được từng bước đi và theo dõi sự tiến bộ của mình một cách rõ ràng. Dưới đây là các bước cụ thể mà bạn có thể áp dụng:
3.1. Làm quen với hệ thống chữ viết và phát âm
Thời gian học tập: 1-2 tháng.
Tiếng Trung sử dụng hệ thống chữ Hán (汉字). Bạn nên bắt đầu học bảng phiên âm Pinyin – hệ thống ký tự Latin giúp người học phát âm tiếng Trung chuẩn xác. Pinyin là chìa khóa quan trọng giúp bạn đọc và viết chữ Hán khi chưa thành thạo ký tự. Bảng chữ cái cơ bản tiếng Trung sẽ bao gồm 36 vận mẫu, 21 thanh và 4 thanh điệu chính và 1 thanh nhẹ.
Bên cạnh Pinyin, bạn cần luyện phát âm các âm tiết cơ bản và nắm vững 4 thanh điệu (thanh 1, thanh 2, thanh 3 và thanh 4) trong tiếng Trung. Thanh điệu là yếu tố quan trọng trong việc phát âm đúng, vì cùng một âm tiết nhưng với thanh điệu khác nhau có thể mang ý nghĩa khác nhau.
3.2. Nghiên cứu cấu tạo và cách viết chữ Hán
Chữ Hán được tạo thành từ các bộ thủ và những nét cơ bản, vì vậy để học tiếng Trung hiệu quả, bước đầu tiên là nắm vững cách viết các nét và bộ thủ. Việc hiểu rõ cấu trúc chữ Hán sẽ giúp bạn hình dung và ghi nhớ tốt hơn. Sau khi đã quen với các bộ thủ và nét cơ bản, bạn nên học thêm 7 quy tắc bút thuận và 8 nét cơ bản trong tiếng Trung để đảm bảo viết đúng và đẹp. Khi đã có nền tảng kiến thức vững chắc, hãy thực hành viết đều đặn bằng các sách luyện viết để nâng cao kỹ năng.
| 7 quy tắc bút thuận trong tiếng Trung | |
| Quy tắc 1: Ngang trước, sổ sau | Khi có nét ngang và nét sổ giao nhau, viết nét ngang trước rồi đến nét sổ (như chữ “十” → 一 十). |
| Quy tắc 2: Phẩy trước, mác sau | Nét xiên trái (丿) được viết trước, sau đó mới đến nét xiên phải (乀) (ví dụ chữ “八” → 丿 八). |
| Quy tắc 3: Trên trước, dưới sau | Khi viết chữ, ưu tiên viết từ trên xuống dưới (như chữ “二” → 一 二). |
| Quy tắc 4: Trái trước, phải sau | Nét bên trái được viết trước, tiếp theo là nét bên phải (như chữ “你” → 亻 尔). |
| Quy tắc 5: Ngoài trước, trong sau | Viết phần bao quanh bên ngoài trước, rồi đến phần bên trong (như chữ “月” → 丿 月). |
| Quy tắc 6: Vào trước, đóng sau | Giống như vào nhà trước, đóng cửa sau: viết phần bên trong trước, rồi đến phần bao ngoài (như chữ “国” → 丨 冂 国). |
| Quy tắc 7: Giữa trước, hai bên sau | Nếu chữ có nhiều nét, viết nét ở giữa trước, sau đó mới viết các nét hai bên (như chữ “小” → 亅小). |
|
8 nét cơ bản trong tiếng Trung |
|
| Nét ngang (一) | Viết từ trái sang phải |
| Nét chấm (丶) | Chấm từ trên xuống dưới |
| Nét sổ thẳng (丨) | Kéo thẳng từ trên xuống |
| Nét hất | Đi từ trái lên phải |
| Nét phẩy (丿) | Kéo từ phải sang trái |
| Nét mác (乀) | Kéo từ trái xuống phải |
| Nét móc (亅) | Kéo sổ thẳng rồi móc lên phía trái |
| Nét gập | Viết giống hình một góc vuông |
Hãy thực hành những quy tắc và nét cơ bản này thường xuyên để thành thạo việc viết chữ Hán.
3.3. Nắm vững từ vựng cơ bản và các mẫu câu giao tiếp đơn giản
Thời gian học tập: 2-3 tháng.
Khi đã quen thuộc với Pinyin và phát âm, luyện xong cách viết chữ, bạn hãy bắt đầu học từ vựng cơ bản và những mẫu câu giao tiếp hàng ngày. Hãy tập trung vào các từ vựng thường xuyên xuất hiện trong cuộc sống như giới thiệu bản thân, hỏi thăm, chỉ đường, mua sắm, thời gian, địa điểm… Điều này giúp bạn có nền tảng từ vựng phong phú hơn và dễ dàng giao tiếp trong các tình huống hàng ngày.
Bên cạnh từ vựng, bạn cần bắt đầu học cấu trúc câu tiếng Trung, cách sắp xếp từ ngữ trong câu theo đúng trật tự chủ ngữ – vị ngữ – tân ngữ. Điều này sẽ giúp bạn biết cách đặt câu đúng, giao tiếp tự nhiên hơn.
3.4. Luyện nghe và nói thông qua các tình huống thực tế
Thời gian học tập: 3-6 tháng.
Kỹ năng nghe và nói là hai kỹ năng quan trọng nhất khi học một ngôn ngữ. Trong giai đoạn này, bạn cần dành nhiều thời gian luyện nghe qua các bài hội thoại ngắn, video học tiếng Trung, hay thậm chí là các bộ phim, chương trình truyền hình bằng tiếng Trung có phụ đề. Việc nghe thường xuyên giúp bạn không chỉ cải thiện kỹ năng nghe mà còn nắm bắt được ngữ điệu, nhịp điệu của tiếng Trung.
Khi đã có một số vốn từ vựng và kỹ năng nghe cơ bản, bạn nên bắt đầu luyện nói nhiều hơn. Hãy thử áp dụng những gì đã học vào thực tế bằng cách tham gia vào các nhóm học tiếng Trung trực tuyến, trò chuyện với bạn bè hoặc tham gia các lớp học có giảng viên bản ngữ.
3.5. Phát triển kỹ năng đọc và viết
Thời gian học tập: 6-12 tháng.
Đọc và viết tiếng Trung có thể là một trong những thử thách lớn nhất, nhưng đây cũng là bước tiến quan trọng nếu bạn muốn sử dụng tiếng Trung thành thạo. Bắt đầu bằng cách luyện viết các chữ Hán cơ bản, từ những chữ đơn giản và phổ biến, sau đó dần mở rộng sang các chữ phức tạp hơn. Việc đọc cũng cần được kết hợp từ sớm, từ các văn bản đơn giản như bài báo, truyện ngắn đến các tài liệu chuyên ngành.
Luyện đọc và viết đều đặn không chỉ giúp bạn ghi nhớ từ vựng và ngữ pháp mà còn cải thiện khả năng giao tiếp viết và hiểu văn bản bằng tiếng Trung.
Sau khoảng 1 năm học tập, bạn sẽ cần nâng cao và ứng dụng tiếng Trung vào các tình huống thực tế. Hãy thực hiện các bài tập nâng cao, tiếp xúc nhiều hơn với tài liệu tiếng Trung phức tạp và đa dạng để hoàn thiện cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Bên cạnh đó, bạn có thể tham gia các khóa học chuyên sâu hơn hoặc tự tin tham gia các kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Trung như HSK (Hanyu Shuiping Kaoshi).
4. Một số điểm khó khăn cho người mới bắt đầu học tiếng Trung
Tiếng Trung có nhiều điểm khác biệt so với các ngôn ngữ phổ biến khác như tiếng Anh hay tiếng Pháp, do đó người mới bắt đầu có thể gặp một số khó khăn như:
– Hệ thống chữ Hán: Chữ viết tiếng Trung không sử dụng bảng chữ cái Latin mà là hệ thống chữ tượng hình, khiến việc ghi nhớ và viết chữ Hán trở nên khó khăn.
– Thanh điệu: Tiếng Trung có 4 thanh điệu, và mỗi thanh điệu đều ảnh hưởng đến ý nghĩa của từ, nên phát âm sai thanh điệu có thể dẫn đến hiểu lầm.
– Ngữ pháp khác biệt: Cấu trúc câu tiếng Trung có một số khác biệt so với tiếng Việt hay tiếng Anh, ví dụ như trật tự từ trong câu, việc sử dụng từ chỉ thời gian và động từ không thay đổi theo thì.
5. Một số lời khuyên khi học tiếng Trung
Để học tập tiếng Trung hiệu quả hơn, bạn có thể tham khảo một số lời khuyên dưới đây.
– Trước khi bắt đầu học, hãy đặt mục tiêu rõ ràng và xây dựng kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu đó. Điều này giúp tạo động lực để bạn cố gắng để hoàn thành mục tiêu.
– Học tiếng Trung không phải là quá trình nhanh chóng. Bạn cần kiên nhẫn, duy trì học tập hằng ngày và không ngừng luyện tập để trau dồi thêm kiến thức cho bản thân.
– Bạn cần duy trì học tập hàng ngày, không ngừng luyện tập và đừng bỏ cuộc.
– Phát âm là một trong những bước quan trọng trong việc giao tiếp bởi vì chỉ cần phát âm sai 1 thanh điệu cũng có thể khiến cho người khác hiểu sai ý nghĩa của câu nói. Chính vì thế trong thời gian đầu, bạn hãy dành nhiều thời gian cho việc học và luyện phát âm.
– Học đi đôi với hành: Đừng chỉ học lý thuyết mà hãy thực hành càng nhiều càng tốt. Hãy tham gia vào các cuộc trò chuyện thực tế, học qua phim ảnh, hoặc tham gia vào các nhóm học tiếng Trung là cách tốt để cải thiện kỹ năng.
– Tìm đồng đội: Một trong những cách để học tập hiệu quả hơn đó chính là tìm bạn đồng hành. Học cùng bạn bè hoặc tham gia các cộng đồng học tiếng Trung giúp bạn có động lực và cơ hội luyện tập thường xuyên hơn.
Học tiếng Trung là một quá trình đầy thách thức nhưng cũng vô cùng thú vị và mang lại nhiều lợi ích. Với lộ trình học tập rõ ràng, lựa chọn tài liệu phù hợp và sự kiên trì, bạn sẽ dần làm chủ được ngôn ngữ này và mở ra nhiều cơ hội mới trong cuộc sống và sự nghiệp. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, luyện tập đều đặn hằng ngày để trau dồi thêm những kiến thức bổ ích để việc học tiếng Trung trở lên dễ dàng hơn.